Madrigal

Og hér að neðan er viska sem gott er að lesa reglulega. Ég myndi segja tvisvar á ári eða svo. Svo ágæt og falleg áminning um tengsl og ábyrgð í þeim efnum. Hjartað verður tært og rólegt við lestur:

Þá var það að refurinn birtist.
- Góðan daginn, sagði refurinn.
- Góðan daginn, svaraði litli prinsinn kurteislega og sneri sér við, en sá ekki neinn.
- Ég er hér, sagði röddin, undir eplatrénu ...
- Hver ert þú? spurði litli prinsinn. Þú ert fallegur ...
- Ég er refur, sagði refurinn.
- Komdu og leiktu þér við mig, lagði litli prinsinn til. Ég er í svo þungu skapi ...
- Ég get ekki leikið mér við þig, sagði refurinn. Ég er ekki taminn.
- Ó! Fyrirgefðu, sagði litli prinsinn.
En eftir íhugun bætti hann við: Hvað táknar “taminn”?
- Þú ert ekki héðan, sagði refurinn. Að hverju ertu að leita?
- Ég er að leita að mönnunum, sagði litli prinsinn. Hvað táknar “taminn”?
- Mennirnir, sagði refurinn, þeir hafa byssur og þeir fara á veiðar. Það er afleitt. Þeir ala líka hænsni. Það er hið eina áhugaverða við þá. Ertu líka að leita að hænsnum?
- Nei, sagði litli prinsinn. Ég er að leita að vinum. Hvað táknar “taminn”?
- Það er nokkuð sem farið er að gleymast um of, sagði refurinn. “Temja” táknar að “binda bönd”.
- Að binda bönd?
- Já, sagði refurinn. Fyrir mér ertu enn aðeins lítill drengur, líkur þúsundum annarra lítilla drengja. Og ég þarfnast þín ekki. Og þú þarfnast mín heldur ekki. Fyrir þér er ég aðeins refur eins og þúsundir annarra refa. En ef þú temur mig, munum við þarfnast hvor annars. Þú verður mér eitthvað einstakt í heiminum. Og ég verð þér eitthvað einstakt ...
- Ég er að byrja að skilja, sagði prinsinn. Það er blóm ... ég held það hafi tamið mig ...
- Það má vel vera, sagði refurinn. Maður sér allt mögulegt á jörðinni ...
- Nei, það er ekki á jörðinn, sagði litli prinsinn.
Refurinn virtist verða mjög forvitinn.
- Á öðrum hnetti?
- Já.
- Voru nokkrir veiðimenn á þessum hnetti?
- Nei.
- Það var fróðlegt. Og hænsni?
- Nei
- Ekkert er fullkomið, andvarpaði refurinn.
En refurinn vék aftur að fyrra umræðuefni:
- Líf mitt er fábreytt. Ég veiði hænsni, mennirnir veiða mig. Öll hænsni eru eins og allir menn eru eins. Þess vegna leiðist mér svolítið. En ef þú temur mig verður það eins og sólargeisli í lífi mínu. Þá mun ég þekkja fótatak sem er frábrugðið öllu öðru. Þegar ég heyri fótatak annarra læt ég mig hverfa. Þitt mun kalla mig út úr greninu eins og söngur. Og líttu á! Þú sérð þarna kornakra. Ég ét ekki brauð. Fyrir mér er kornið gagnslaust. Kornakrarnir minna mig ekki á neitt. Og það er tómlegt. En þú hefur gullbjart hár. Og það verður dásamlegt þegar þú hefir tamið mig. Þá mun gullbjart kornið minna mig á þig. Og mér mun þykja vænt um að heyra vindinn þjóta í korninu ...
Refurinn þagnaði og horfði lengi á litla prinsinn.
- Viltu vera svo vænn ... temdu mig! Sagði hann.
- Það vil ég gjarna, svaraði litli prinsinn, en ég hefi ekki mikinn tíma. Ég þarf að finna mér vini og ég þarf að kynnast mörgu.
- Maður þekkir ekki annað en það sem maður temur, sagði refurinn. Mennirnir hafa ekki lengur tíma til að kynnast neinu. Þeir kaupa tilbúna hluti hjá kaupmanninum. En þar sem ekki eru til kaupmenn sem versla með vini eiga menn ekki lengur neina vini. Ef þú vilt eiga vin, þá temdu mig!
- Hvernig er það gert? Spurði litli prinsinn.
- Það þarf að sýna mikla þolinmæði, svaraði refurinn. Fyrst sestu dálítið langt frá mér, eins og þetta, í grasið. Ég gef þér gætur út undan mér og þú segir ekki neitt. Málið er uppspretta misskilnings. En með hverjum degi geturðu fært þig ofurlítið nær ...
Daginn eftir kom litli prinsinn aftur.
- Það hefði verið betra að koma á sama tíma, sagði refurinn. Ef þú kemur til dæmis klukkan fjögur seinni partinn, byrja ég að verða hamingjusamur strax klukkan þrjú. Og því lengra sem líður, því hamingjusamari verð ég. Klukkan fjögur verð ég þegar orðinn órór og kvíðinn. Ég mun uppgötva, hvers virði hamingja er! Ef ég veit ekki hvenær þú kemur veit ég ekki á hvaða tíma ég á að undirbúa hjarta mitt ... Það þarf siðareglur.
- Siðareglur? Sagði litli prinsinn.
- Þær eru farnar að gleymast, sagði refurinn. Það er það sem gerir einn daginn ólíkan öðrum, eina stundina ólíka annarri. Hjá veiðimönnunum mínum, til dæmis, er föst siðvenja. Þeir dansa á fimmtudögum við stúlkurnar í þorpinu. Og fimmtudagurinn verður hátíðisdagur! Ég fer í skemmtigöngu alla leið að vínekrunni. Ef veiðimennirnir hefðu ekki reglu á því hvenær þeir dönsuðu mundu allir dagar verða eins og ég hefði aldrei frjálsan tíma.
Þannig tamdi litli prinsinn refinn. Og þegar brottfararstundin nálgaðist, sagði refurinn:
- Æ! Ég fer að gráta ...
- Það er sjálfum þér að kenna, sagði litli prinsinn, ég vildi þér ekkert illt, en þú vildir að ég temdi þig ...
- Vissulega, sagði refurinn.
- En þú ætlaðir að fara að gráta! Sagði litli prinsinn.
- Vissulega, sagði refurinn.
- Þá verður ávinningurinn enginn!
- Víst, sagði refurinn, minn ávinningur verður liturinn á korninu.
Síðan bætti hann við:
- Farðu og horfðu aftur á rósirnar. Þú munt skilja að þín rós er einstök í heiminum. Þú skalt koma aftur og kveðja mig og ég skal trúa þér fyrir leyndarmáli að skilnaði.
Litli prinsinn fór aftur að sjá rósirnar:
- Þið eruð alls ekki líkar minni rós, þið eruð ekkert ennþá, sagði hann við þær. Þið hafið ekki bundist neinum og enginn hefur bundist ykkur. Þið eruð eins og refurinn minn. Hann var aðeins refur meðal þúsunda annarra refa. En ég hefi gert hann að vini mínum og nú er hann einstakur í heiminum.
Og rósirnar fóru hjá sér.
- Þið eruð fallegar, hélt hann áfram, en þið eruð innantómar. Það er ekki hægt að deyja fyrir ykkur. Auðvitað er það svo með rósina mína að venjulegur vegfarandi mundi halda að hún líktist ykkur. En hún ein er meira virði en þið allar af því að það er hún sem ég hefi vökvað, hún sem ég hefi sett undir hjálm, hún sem ég hefi skýlt með vindhlíf, hún sem ég hefi drepið af lirfurnar (nema tvær eða þrjár vegna fiðrildanna); af því að það er hún sem ég hefi heyrt kveina eða gorta, eða jafvel stundum þegja; af því að hún er rósin mín.
Og hann sneri aftur til refsins:
- Vertu sæll, sagði hann.
- Vertu sæll, sagði refurinn. Hér er leyndarmálið. Það er mjög einfalt: maður sér ekki vel nema með hjartanu. Það mikilvægasta er ósýnilegt augunum.
- Það mikilvægasta er ósýnilegt augunum, endurtók litli prinsinn til þess að festa það sér í minni.
- Það er tíminn sem þú hefir varið í rósina þína sem gerir rósina svona mikils virði.
- Það er tíminn sem ég hefi varið í rósina mína ... sagði litli prinsinn til þess að festa það sér í minni.
- Mennirnir hafa gleymt þessum sannindum, sagði refurinn. En þú átt ekki að gleyma þeim. Þú berð að eilífu ábyrgð á því sem þú hefur bundist böndum. Þú berð ábyrgð á rósinni þinni ...
- Ég ber ábyrgð á rósinni minni ... sagði litli prinsinn til að festa það sér í minni.


Antoine de Saint-Exupéry: Litli prinsinn. 1943